9e Jaarcongres Gezondheidsrecht

• Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens blijft over tal van gezondheidsrechtelijke vragen belangrijke uitspraken doen, die ook gevolgen hebben voor de situatie in Nederland. In deze sessie komen diverse recente uitspraken van het Hof aan bod, onder andere met betrekking tot:

• Euthanasie
• Suïcide door psychiatrische patiënten
• Bescherming tegen huiselijk geweld/vrouwenmishandeling
• Verplichte zorgverzekering
• Informed consent
• Cannabis om medische redenen
• Rechten transgenders

** Deze sessie wordt via een online verbinding verzorgd. Het is mogelijk om vragen te stellen.**

actualiteiten & ontwikkelingen

Het sociaal domein is onderdeel van het gezondheidsrecht. Onder het sociaal domein verstaan we het veld dat uitvoering geeft aan de Jeugdwet, Wmo 2015 en deels de Wet publieke gezondheid. Aan bod komt:

• Hervormingsagenda jeugd en voortgang Toekomstvisie kind- en gezinsbescherming (brief TK 20 juni 2023)
• Wet verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen
• Wet maatschappelijk verantwoord inkopen Jeugdwet en Wmo 2015
• Actualiteiten jurisprudentie Jeugdwet/Wmo 2015

De bestuurlijke inrichting van zorginstellingen is de afgelopen jaren steeds verder gereguleerd. De Wet toetreding zorgaanbieders en Governancecode Zorg 2022 stellen nadere regels aan bestuur en toezicht. Ook de medezeggenschap in zorginstellingen blijft zich ontwikkelen. In deze sessie worden de laatste ontwikkelingen in wet- en regelgeving en rechtspraak besproken. Daarbij is ruime aandacht voor de interactieve bespreking van casuïstiek. Aan bod komt onder meer:

• Overzicht van de juridische normen voor goed bestuur
• De laatste ontwikkelingen in de wet- en regelgeving
• Recente rechtspraak op het gebied van goed bestuur
• De governance van samenwerkingsverbanden
• Publiekrechtelijk toezicht op goed bestuur

De centrale aansprakelijkheid is ingeburgerd en toch roept de bepaling vragen op als je haar bekijkt in het licht van de schakelbepaling van het BW. Wat betekent die schakelbepaling voor de aansprakelijkheid en welke situaties kunnen meeliften op de centrale aansprakelijkheidsregel? Aan bod komt:

• Reikwijdte van de centrale aansprakelijkheid
• De schakelbepaling
• De uitbreiding van de centrale aansprakelijkheid

De grens aan ons zorgstelsel is bereikt, concludeerde de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving in haar recente rapport ‘Met de stroom mee’. In 2060 werkt 1 op de 3 werknemers in de zorg. De hoogste tijd dus om nog meer in te zetten op preventie met behulp van het ‘publiek gezondheidsrecht’. Het publiek gezondheidsrecht omvat de rechtsregels die de overheid ter beschikking staan om de volksgezondheid te beïnvloeden en te normeren: wetgeving en andere (grond)wettelijke normen en beginselen, zoals het EU-recht, de rechten van de patiënt en de op hulpverleners rustende professionele standaard. Aan bod komt:

• Hoe komen we van zorg naar gezondheid? Wat betekent dit voor ons als juristen? Wat is hierin de rol van het publiek gezondheidsrecht?
• Implicaties van de recente beleidsrapporten voor het gezondheidsrecht
• Het verplichtend maken van preventie
• Speciale aandacht voor alcohol- en drugsregulering

In deze deelsessie worden de belangrijkste inzichten besproken uit multidisciplinair promotieonderzoek naar de rol van het recht als er iets misgaat in de gezondheidszorg. Aan bod komt:

• De noodzaak van open beleid
• De (negatieve) impact van het medisch tuchtrecht
• De mate waarin de Wkkgz tegemoetkomt aan de problemen rond het medisch aansprakelijkheidsrecht

passende zorg, concentratie en spreiding

De belangrijkste inzichten in de uitvoering van IZA en aanpalende afspraken worden besproken. Aan bod komt:

• Concentratie en de uitwerking in IZA, inzichten NZA en ACM
• Contracteren en IZA: hoe, wat en waar?
• Praktijkvoorbeelden netwerkzorg en juiste zorg op de juiste plek met concentratie

Door de jaren heen heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens verschillende uitspraken gedaan over allersoorte tuchtrecht uit verschillende landen. Deze uitpraken zijn ook van betekenis voor de praktijk van het Nederlandse medische tuchtrecht. Aan de orde komen onder meer de volgende vragen:

• Kan de medische tuchtprocedure kwalificeren als criminal charge (art. 6 EVRM) en welke consequenties zou dat hebben?
• Kan een beroepsbeperkende tuchtmaatregel het recht op ongestoord privé-leven van de beklaagde schenden (art. 8 EVRM)?
• Leveren algemeen geformuleerde tuchtnormen voldoende voorzienbaarheid op om gedragingen op af te stemmen (beperkingssystematiek EVRM)?

Wils(on)bekwaamheid en vertegenwoordiging in het kader van de ouderen- en gehandicaptenzorg (Wlz), zorgen dagelijks voor veel vragen in de praktijk. Waar liggen de grenzen van de bevoegdheden van vertegenwoordigers? Wat als er een verschil van mening is over de wilsbekwaamheid van een cliënt? Wat is de impact van het VN-verdrag voor mensen met een beperking op dit thema? Aan bod komt:

• Hoe verhouden wilsonbekwaamheid en vertegenwoordiging zich tot elkaar?
• Hoe ga je hier als zorgaanbieder mee om?
• Lessen uit de jurisprudentie
• Actualiteiten: onder andere de nieuwe handreiking gericht op wilsbekwaamheid bij ouderen en mensen met een verstandelijke beperking

Aan de patiënten die in de forensische zorg, zoals TBS-klinieken verblijven zit overduidelijk een steekje los. Maar ook aan de professionals die er willen werken moet wel een steekje los zitten, althans dat lijkt de publieke opinie. En hoe zit het met de processen, bijvoorbeeld in de besluitvorming over verlof van forensische patiënten of in de overdracht naar andere zorgaanbieders? Aan bod komt:

• “Losse steekjes” in de forensische zorg: aan wie en waar?, hoe problematisch zijn ze en vooral hoe kunnen we ze herstellen of verbinden?
• De noodzaak van wetenschappelijk onderzoek vanuit drie perspectieven: Patiënten, Professionals en Processen
• Het belang van trauma-informed care, veerkracht, zorgvuldige communicatie en goede samenwerking
• Kansen om de forensische zorg verder te verbeteren

Volgens velen zijn de grenzen van ons huidige zorgstelsel bereikt en zou gereguleerde concurrentie moeten worden vervangen door samenwerking. In deze deelsessie aandacht voor de huidige stand van zaken: wat gebeurt er in de zorginkoop en de zorgverzekering? Hoe staat het met de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord en zien we al juridische gevolgen? Tot slot bespreken we de toekomst van het zorgstelsel, bijvoorbeeld aan de hand van het rapport ‘Met de stroom mee’ van de RVS. Aan bod komt:

• Wat moeten zorgverzekeraars vergoeden voor niet-gecontracteerde zorg?
• ‘Reële tarieven’: wat is de stand van zaken?
• Integraal Zorgakkoord (IZA): zien we al juridische gevolgen?
• Adviezen voor de toekomst van het zorgstelsel: much ado about nothing?

Overzicht relevante tuchtrechtelijke jurisprudentie van het afgelopen jaar

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is nadrukkelijk ingezet op samenwerking in (regionale) zorgnetwerken. Inmiddels hebben vele samenwerkingsinitiatieven het daglicht gezien. Digitale gegevensuitwisseling is hierin een belangrijke voorwaarde. En welke andere actualiteiten op het terrein van privacy en gegevensbescherming zijn van belang voor uw praktijk? Aan bod komt:

• Actuele ontwikkelingen digitale gegevensuitwisseling in het kader van het Integraal Zorgakkoord
• Update van actuele jurisprudentie en (nieuwe) wetgeving

Een strafprocedure is één van de mogelijke juridische reacties op een incident bij de behandeling van een patiënt. Hoewel het strafrecht wellicht een geringe rol speelt als het gaat om aantallen vervolgingen en veroordelingen, is het strafrecht een niet te verwaarlozen juridische actie met grote maatschappelijke en voor de betrokkenen zeer ingrijpende gevolgen. In deze sessie wordt ingegaan op een aantal aspecten van het strafrecht in het geval van een normoverschrijding van een hulpverlener (arts of ziekenhuis).

Aan bod komt onder meer

• Actuele uitspraken rondom hulp bij zelfdoding;
• Medisch beroepsgeheim in strafzaken
• Overige actualiteiten strafrecht in de zorg

Feestjes moet je vieren. De Geneesmiddelenwet bestaat inmiddels iets langer dan 15 jaar en dat is een mooie gelegenheid om de balans op te maken. De sprekers gaan in op enkele basisbegrippen, zoals het onderscheid tussen de fabrikantenvergunning, de groothandelsvergunning en de handelsvergunning. Verder komen actuele ontwikkelingen aan bod, waaronder:

• Afbakening tussen geneesmiddelen en andere gereguleerde producten (aandieningscriterium)
• Off-label use
• De dokterstas
• Geneesmiddelentekorten
• De drogist
• Gunstbetoon en transparantie
• De herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving