Wat weet u over het managen van fraudeonderzoeken? Een fraudeonderzoek opzetten is niet eenvoudig. Zo bent u gebonden aan allerlei regels, bijvoorbeeld rondom het uitwisselen van informatie in concrete onderzoeken of bij het organiseren van samenwerkingen. Ook speelt een rol dat u meestal niet alle relevante gegevens heeft om de echte oorzaak van het fraudeprobleem vast te stellen. Laat staan voor het vaststellen van de invloed van de veronderstelde fraudeur.
Niet vreemd dus dat er veel misvattingen bestaan over fraudeonderzoeken. Wist u bijvoorbeeld deze 4 dingen al over de regels en processen rondom fraudeonderzoeken?
Hoe wij de kennis testten van fraudeprofessionals?
De aanleiding voor dit artikel is een kennistest die wij verspreidden onder een grote groep fraudeprofessionals, zoals bedrijfsjuristen, inspecteurs en opsporingsambtenaren. Zij kregen allemaal de kans om via 10 stellingen hun kennis rondom dit onderwerp te testen.
De kennistest is ontwikkeld door interventiestrategist mr. Gerard Blonk, die ook diverse trainingen rondom fraudeonderzoek geeft vanuit Studiecentrum-Uitgeverij Kerckebosch. De test bestaat uit 10 kennisvragen over fraudeonderzoeken en is ingevuld door 156 fraudeprofessionals. Zij behaalden een gemiddeld cijfer van 6,2 op een schaal van 0 tot 10. Achteraf kregen zij uitleg over de stellingen per e-mail toegestuurd.
Vier stellingen die ook in de test terugkwamen, lichten we hieronder toe
1. Wist u dat… overheidsfunctionarissen en private onderzoekers soms mogen samenwerken?
Samenwerkingen aangaan mag alleen onder bepaalde omstandigheden. Maar wat betreft publiek-private en andere vormen van samenwerking is meer mogelijk dan vaak wordt gedacht. Wat daarbij meetelt? De context, de beoogde resultaten, de onderlinge verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en de juridische omstandigheden waaronder het onderzoek moet plaatsvinden. Die zijn onder meer bepalend voor een goede samenwerkingsbalans. De manager van het fraudeonderzoek moet hier doordachte keuzes in maken.
Er bestaat al veel samenwerking rondom het verzamelen en uitwisselen van sturingsinformatie (intelligence). Op het vlak van gezamenlijk bewijsmateriaal (evidence) verkrijgen, kunnen de overheid en particuliere sector echter nog meer hun krachten bundelen. Daarbij is het van groot belang dat dit volgens een onderzoeksplan verloopt, waarover ze (soms) verantwoording moeten kunnen geven. Alleen al daarom moet de onderzoeksmanager het gehele onderzoek kunnen overzien en aansturen.
2. Wist u dat… hypotheses en scenario’s zeer effectief kunnen zijn voor een goed eindoordeel?
Scenario’s zijn in fraudeonderzoek heel belangrijk. Ze vergroten de kans op een goed (ook juridisch) eindoordeel en blijken steeds vaker een belangrijke rol te spelen in het proces van waarheidsvinding dat daaraan voorafgaat. Door breed te blijven kijken, wordt tunnelvisie voorkomen en is het resultaat (het eindrapport of een ander product) kwalitatief beter.
Scenariogericht denken en werken vereist wel een zeer gestructureerde aanpak en deskundige vakkennis. Dat is nodig om het overzicht op het onderzoek te behouden en de daaraan verbonden kosten (tijd!) te beperken. Met een inhoudelijke investering aan de voorkant is men aan het eind van het proces goedkoper uit.
Relevante cursus: Scenario denken bij toezicht en fraudeonderzoek
3. Wist u… wie verantwoordelijk is voor de onderzoeksstrategie?
De juiste onderzoeksstrategie bepalen is een van de kernverantwoordelijkheden van de operationeel leidinggevende van een (fraude)onderzoek. Naast een goede interne taakverdeling moet hij vooral de risico’s en kansen tijdens het onderzoek goed tegen elkaar afwegen met zicht op wat het onderzoek uiteindelijk moet opleveren. Scenariodenken is daarbij van fundamenteel belang, net als anticiperen op mogelijk toekomstige gebeurtenissen, zoals het gedrag van de fraudeur.
De vraag wat er met het uiteindelijke onderzoeksresultaat wordt gedaan, ligt meestal niet op het bordje van de onderzoeksleider. Wel zal hij daar in veel gevallen over moeten meedenken, simpelweg omdat de uiteindelijke vorm van rechtshandhaving doorwerkt in de aard en opzet van het onderzoeksproces en de bevoegdheden die daarbij gebruikt mogen worden. Bovendien is het van groot belang om te weten wat het doel van dat alles is. Kortom: een goede onderzoekstrategie is een veelomvattend onderwerp.
Lees ook: 10 tips bij het management van fraudeonderzoeken
4. Wist u… wat “schaken tegen de fraudeur” betekent?
Deze term wordt weleens gebruikt als het gaat om de onderzoeksstrategie. Wat het precies betekent? In een fraudeonderzoek speelt van alles. De fraudeprofessional moet diverse tactieken en technieken (“schaakstukken”) combineren. Tegelijkertijd moet hij rekening houden met de bijzondere omstandigheden van het onderzoek en het “tegenspel” van de fraudeur en zijn mede-fraudeurs en adviseurs.
Het is belangrijk dat leugens en desinformatie in verklaringen met “hard bewijs” te weerleggen zijn. Bij dat alles moet de onderzoeksmanager allerlei mogelijk toekomstige gebeurtenissen in zijn achterhoofd houden die het onderzoeksverloop kunnen beïnvloeden.
De fraudeprofessional heeft dus een lastig “spel” te spelen: hij moet verschillende scenario’s combineren met een vertaling van de gevolgen daarvan in concrete onderzoeksrichtingen. Dat samen vormt de onderzoeksstrategie. Daarbij is – net als bij schaken – de logische samenhang en volgorde van de stappen belangrijker dan iedere zet op zich.
Relevante cursus: Leugen in het onderzoek
Zoekt u verdere verdieping als fraudeprofessional?
Wilt u als fraudeprofessional uw kennis vergroten rondom specifieke belangrijke onderwerpen? Denk aan: scenariodenken, de leugen in het onderzoek, samenwerkingen in fraudeonderzoek of verzekeringsfraude.
Bij Uitgeverij-Studiecentrum Kerckebosch organiseren wij diverse trainingen rondom fraudeonderzoek, die worden gegeven door bekende experts uit het vakgebied. Verschillende opleidingen zijn ook in-company mogelijk.
Bekijk onze cursusagenda en meld u direct aan voor een van onze bijeenkomsten.
U ontvangt maximaal 2x per week een mail.