Hoe voert u een vroegsignaleringsgesprek? (shv module 5)

Voor de meeste mensen met serieuze geldzorgen is het een hele stap om hulp te vragen. Onderzoeken laten zien dat mensen met problematische schulden al snel vijf jaar wachten voordat ze om hulp vragen. Schaamte, onbekendheid en angst voor afwijzing maken dat mensen niet snel over financiële zorgen beginnen.

Hoe opent u het gesprek?
In deze dynamiek helpt het mensen die met schulden worstelen als anderen het gesprek met hen openen. Maar hoe opent u zo’n gesprek? Die vraag speelt bij tal van professionals. Bij de schuldhulpverlener die invulling geeft aan gemeentelijke vroegsignalering, bij de huisarts die vermoedt dat de aanhoudende gezondheidsklachten wortelen in geldzorgen of bij de werkgever die constateert dat mensen wel erg vaak ziek zijn terwijl er geen duidelijk verhaal is.

In deze cursus leert u hoe u een gesprek opent met iemand bij wie u financiële problemen vermoedt en/of van wie u vooraf niet weet of diegene het er met u over wil hebben.

Waarom een vroegsignaleringsgesprek?
Het doel van een vroegsignaleringsgesprek is om te verkennen wat er speelt en als mensen hulp nodig hebben om die aan te bieden. De ervaring leert dat buitenstaanders vaak eerder door hebben dat er (professionele) hulp nodig is dan de mensen die worstelen met schulden. In dat licht heeft een goed vroegsignaleringsgesprek een aantal kenmerken.

Kenmerken van een professioneel vroegsignaleringsgesprek
Om te beginnen voelt de ander zich niet overvallen (terwijl dat feitelijk misschien wel is wat er gebeurt), voelt zich niet beoordeeld of afgewezen en niet onder druk gezet om hulp te accepteren. In deze warme context wordt de ander uitgenodigd om te overwegen wat er speelt en wat (professionele) hulp daarbij kan betekenen. Door de ander vooral uit te nodigen de eigen situatie te doordenken groeit de kans dat iemand in wil stappen op hulp en ook daadwerkelijk in actie komt.

Onderwerpen die centraal staan zijn:
- Hoe opent u een gesprek? Wat zijn daarbij verschillen aan de deur of aan de telefoon?
- Hoe opent u een gesprek als u iemand al wel kent en hoe als u iemand nog niet kent?
- Hoe doorbreekt u zaken zoals schaamte, weerstand of wantrouwen?
- Hoe bepaalt u of de ander al klaar is voor een hulpaanbod?
- Wat doet u als de ander de ernst van de situatie nog niet inziet?
- Wat doet u als iemand niet wil praten vanwege teleurstellende ervaringen in het verleden?

Wat weet en kunt u na afloop van deze cursusmodule?
- De kenmerken van een ontlokkend vroegsignaleringsgesprek
- Handvatten om een dergelijk gesprek te voeren
- Inzicht in de strategische vragen die er onder een vroegsignaleringsgesprek liggen