28e Jaarconferentie De Aanpak van Problematische Schulden (APS)

Wil je de impact van jouw communicatie met inwoners en cliënten vergroten? Ontdek de toepasbaarheid en waarde van het toevoegen van tekenen aan je gesprekken. Wij geloven dat iedereen kan tekenen, dus jij ook. Je bent een professional met de kennis en de drive om écht het verschil te maken. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw boodschap echt landt? Dat cliënten of inwoners echt in beweging komen? Woorden alleen zijn niet genoeg, je wilt mensen op?een andere manier prikkelen. Daarom heb je een nieuwe manier van communiceren nodig. Met woord en met beeld. ‘Teken je boodschap’ leert je om jouw impact te vergroten door jouw boodschap met eenvoudige en sprekende beelden te ondersteunen. Je gaat zelf aan de slag met tekenen, speelt het leukste spel van Nederland en kunt het geleerde de volgende dag meteen toepassen, omdat het zo praktisch is ingestoken. Aan bod komt:

• Tekenen als gereedschap: jouw communicatie in beeld
• Waarom tekenen werkt
• Bouwstenen
• Tekenen toepassen in jouw verhaal: aan de slag met het maken van eenvoudige en sprekende tekeningen

De Amsterdamse Familie School werkt vanuit de gedachte dat kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen in een brede en rijke context, waarin de drie leefwerelden (school, thuis en buurt) met elkaar samenwerken en elkaar versterken. Hoewel de aanpak per school kan verschillen werkt elke Familieschool in ieder geval aan het organiseren van een rijk aanbod voor kinderen op en rondom school, het betrekken van ouders/verzorgers bij de school en het bieden van toekomstperspectief voor (kwetsbare)gezinnen, onder andere via samenwerkingen in de wijk. Onderdeel hiervan is aandacht voor armoede en schulden bij ouders. Veel mensen met geldzorgen wachten te lang met hulp zoeken. (Hoe) kunnen scholen dit doorbreken?
Aan bod komt:

• Overzicht wat de Familie School inhoudt
• Inzicht in hoe (basis)scholen armoede en schulden signaleren
• Samenwerking financieel hulpverleners en (basis)scholen

De ‘Participatiewet in Balans’ treedt vanaf 1 januari 2026 gefaseerd in werking. De wet vormt een belangrijke stap richting een sociaal vangnet dat?rechtvaardiger, toegankelijker en effectiever?is. De wet wil zorgen voor een voorspelbaar en toereikend minimuminkomen, wat essentieel is voor mensen met schulden en bijdraagt aan meer rust en ruimte om hun leven op orde te krijgen. Voor financieel hulpverleners biedt het meer mogelijkheden om écht te helpen, zonder te worden beperkt door rigide regels. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om de bijstandsverlening af te stemmen op individuele omstandigheden. Dit maakt het makkelijker om cliënten effectief te begeleiden. Aan bod komen de belangrijkste wijzigingen die tussen 1 januari 2026 en 1 januari 2027 ingaan:?

• Versoepelen van de aanvraagprocedure?bijstandsuitkering?
• Aanvraag met terugwerkende kracht?
• Nieuwe bijstandsnorm voor jongeren?
• Bijstandsnorm bij niet rechthebbende echtgenoot en bij ontbreken ALO-kop??
• Minder strenge regels rond giften en boodschappen
• Wijziging vermogensvaststelling??
• Verruiming bijverdienregeling??
• Automatisch verrekenen van inkomen via Polisadministratie??
• Invoering bufferbudget??
• Verplichting maatschappelijke participatie??
• Versoepeling sancties??
• Ruimte voor mantelzorg?

Aan de hand van casuïstiek uit de beroepspraktijk laten we je stap voor stap zien hoe AI kan worden ingezet. Je leert om AI de juiste input te geven (prompten), hoe je een eigen AI-kanaal kunt inrichten voor terugkerende situaties en hoe AI veilig kan worden toegepast binnen de kaders van de privacy-wetgeving. De vaardigheden zijn direct toepasbaar in jouw dagelijkse werk. Aan bod komt:

• Praktische scenario’s waarin AI je werk kan ondersteunen
• Hoe je prompt om kwalitatief sterke AI-antwoorden te verkrijgen
• Het uitwerken van een praktijkcasus met behulp van AI
• Hoe je een eigen AI-kanaal inricht voor terugkerende situaties
• Richtlijnen voor verantwoord gebruik van AI binnen de kaders van de AVG, de AI-Act en de overheidsvisie

Naast alle vroegsignalen van de vaste-laste partners, is er een heel nieuwe signaalpartner betrokken bij vroegsignalering. De Belastingdienst en Dienst Toeslagen zijn samen met 10 gemeenten gestart met een pilot om ook belastingschulden te delen. Een lang gekoesterde wens is hiermee in vervulling gegaan. Immers we weten dat Belasting- en Toeslagschulden vaak voorkomen bij onze klanten. Doel van de pilot is te onderzoeken of betalingsachterstanden bij belastingen of toeslagen een goede indicatie zijn voor dreigende problematische schulden. De pilot is gestart op 1 juli jl. en de eerste resultaten willen we graag met jullie delen in deze sessie.
Aan bod komt:

• Wat levert het op: andere signalen, bereiken we andere inwoners?
• Zijn belastingschulden een signaal van grotere financiële problematiek? Staat men open voor ondersteuning?
• Merken we verschil tussen zelf-aanmelders en de outreachende aanpak?
• Leren van elkaars ervaringen en aanpakken

De ‘Participatiewet in Balans’ treedt vanaf 1 januari 2026 gefaseerd in werking. De wet vormt een belangrijke stap richting een sociaal vangnet dat?rechtvaardiger, toegankelijker en effectiever?is. De wet wil zorgen voor een voorspelbaar en toereikend minimuminkomen, wat essentieel is voor mensen met schulden en bijdraagt aan meer rust en ruimte om hun leven op orde te krijgen. Voor financieel hulpverleners biedt het meer mogelijkheden om écht te helpen, zonder te worden beperkt door rigide regels. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om de bijstandsverlening af te stemmen op individuele omstandigheden. Dit maakt het makkelijker om cliënten effectief te begeleiden. Aan bod komen de belangrijkste wijzigingen die tussen 1 januari 2026 en 1 januari 2027 ingaan:?

• Versoepelen van de aanvraagprocedure?bijstandsuitkering?
• Aanvraag met terugwerkende kracht?
• Nieuwe bijstandsnorm voor jongeren?
• Bijstandsnorm bij niet rechthebbende echtgenoot en bij ontbreken ALO-kop??
• Minder strenge regels rond giften en boodschappen
• Wijziging vermogensvaststelling??
• Verruiming bijverdienregeling??
• Automatisch verrekenen van inkomen via Polisadministratie??
• Invoering bufferbudget??
• Verplichting maatschappelijke participatie??
• Versoepeling sancties??
• Ruimte voor mantelzorg?

Hoe ga je concreet aan de slag met de elementen van de Basisdienstverlening Schuldhulpverlening? In deze sessie krijg je praktische handvatten om (verder) werk te maken van de Basisdienstverlening Schuldhulpverlening. Waar kun je morgen mee beginnen en hoe pak je dat aan? En wat doe jij of doet jouw gemeente misschien al?

Tien van de elementen in de Basisdienstverlening Schuldhulpverlening gaan over begeleiding van cliënten. Stadsbank Oost Nederland laat zien hoe zij in de praktijk met deze elementen over (financiële begeleiding) aan de slag zijn gegaan en welke lessen hieruit zijn geleerd. Aan bod komt:

• Wat zijn de elementen van de Basisdienstverlening?
• Welke hulpmiddelen zijn er om aan de slag te gaan?
• Waar kan je direct mee beginnen?
• Waar kan jij nog verbeteringen maken?
• Wat is voor jou als professional belangrijk?
• Welke lessen leerde Stadsbank Oost Nederland uit de pilot begeleiding?

Hoe help je inwoners niet alleen uit de schulden, maar ook naar duurzaam financieel gezond gedrag? In deze deelsessie staat de inwoner centraal: welke competenties heeft de inwoner nodig om zelf grip te houden op geldzaken, schulden te voorkomen en financiële weerbaarheid op te bouwen? En…wat helpt jou als professional bij het ondersteunen van een leerlijn van de inwoner?

Je gaat praktisch aan de slag met de Financieel Gezond Scan aan de hand van herkenbare casuïstiek. Samen onderzoek je hoe inwoners scoren op domeinen als motivatie, geldzaken organiseren, bezuinigen en sparen. Vervolgens ontdek je hoe je deze inzichten vertaalt naar concrete stappen en begeleiding in de praktijk én hoe ICT het geheel kan ondersteunen.

Na afloop weet je:

• Welke competenties inwoners nodig hebben om financieel gezond gedrag vol te houden
• Wat jou als professional helpt om samen met de inwoner aan deze competenties te werken
• Hoe je de Financieel Gezond Scan inzet in gesprekken en begeleidingstrajecten
• Hoe professional en inwoner ook digitaal ondersteund worden bij het monitoren en versterken van deze vaardigheden
• Een interactieve sessie die theorie, praktijk en digitale ondersteuning bij elkaar brengt, met handvatten die je direct kunt toepassen.

Ondanks voorzieningen die Nederland rijk is vallen er nog steeds jongvolwassenen tussen wal en schip. In 2023 startte SUN Nederland het project Jongvolwassenen om jongvolwassenen in een kwetsbare situatie vaker, eerder en beter te ondersteunen dan nu gebeurt. Met deze experimentele aanpak haakt SUN Nederland in op de "BIG5-beweging", die binnen de jeugdzorg laat zien dat de er vijf essentiële leefgebieden toonaangevend zijn voor een goede basis voor jongvolwassenen. Eén van de BIG5 pijlers is financiën en daarom richt de pilot in Den Haag zich op jongvolwassenen met schulden.

In principe heeft iedereen recht op hulp bij schulden, maar soms zijn schulden niet problematisch genoeg voor hulp vanuit de gemeente of lukt het ondanks dat schulden wel problematisch zijn, niet om een schuldregeling of schuldrust tot stand te brengen. Om in Den Haag tot een effectieve integrale aanpak te komen in het voorland van schuldhulpverlening, werken Social Debt, Sociale Fondsen Den Haag (SFDH) en het Jeugd Interventie Team (JIT) tijdens deze pilot samen aan een integrale aanpak. Ben je benieuwd naar deze schuldenaanpak in Den Haag of wil je inspiratie opdoen over de mogelijkheden die samenwerken met (jeugd)hulporganisaties biedt, kom dan naar deze sessie.

Aan bod komt:

• Wat doen Sociale Fondsen Den Haag (SFDH), het Jeugd Interventie Team (JIT) en Socialdebt op het gebied van jongeren en schulden?
• Hoe ziet de gezamenlijke aanpak eruit? Het Jongvolwassenen-arrangement
• Om wie gaat het?
• De ervaringen en resultaten tot nu toe en blik op de toekomst
• Interessante casuïstiek
• Hoe kun je in je eigen gemeente samenwerken met een noodhulpbureau, jeugdhulporganisatie of sociale fintech onderneming?

Ontdek hoe het Schuldenknooppunt?het proces van schuldhulpverlening sneller, efficiënter, gemakkelijker en minder foutgevoelig maakt. In deze interactieve sessie nemen we je mee in de werking en de voordelen van dit digitale uitwisselingsplatform. Onmisbare informatie voor schuldeisers, schuldhulpverleners, casemanagers en leidinggevenden die hun dienstverlening willen verbeteren.
Aan bod komt:

• Wat doet het Schuldenknooppunt wel en wat niet en hoe kun je er praktisch en efficiënt gebruik van maken?
• Vooruitblik op 2026 waarin het Schuldenknooppunt onderdeel wordt van het Bureau Informatie Diensten Nederland (BIDN)
• Aanleveren vroegsignalen via 1 plek? Schuldenknooppunt ontwikkelt module vroegsignalering voor alle vastelasten-partners
• Aan de hand van praktijkvoorbeelden van enkele gebruikers en een korte casusoefening ervaar je hoe dit platform nu én straks kan helpen om sneller een volledig schuldenoverzicht te krijgen.

Aan de hand van casuïstiek uit de beroepspraktijk laten we je stap voor stap zien hoe AI kan worden ingezet. Je leert om AI de juiste input te geven (prompten), hoe je een eigen AI-kanaal kunt inrichten voor terugkerende situaties en hoe AI veilig kan worden toegepast binnen de kaders van de privacy-wetgeving. De vaardigheden zijn direct toepasbaar in jouw dagelijkse werk. Aan bod komt:

• Praktische scenario’s waarin AI je werk kan ondersteunen
• Hoe je prompt om kwalitatief sterke AI-antwoorden te verkrijgen
• Het uitwerken van een praktijkcasus met behulp van AI
• Hoe je een eigen AI-kanaal inricht voor terugkerende situaties
• Richtlijnen voor verantwoord gebruik van AI binnen de kaders van de AVG, de AI-Act en de overheidsvisie

De belangrijkste ontwikkelingen voor je op een rij gezet en vooruitkijken naar wat er aankomt. Aan bod komt:
• Hoofdlijnen IBO Problematische schulden en kabinetsbrief wat betreft inzet van deurwaarders:
o Het Collectief afbetalingsplan (CAP): voorgestelde werkwijze en benodigde ingrediënten
o Inhoud en doel van de Pilot Ketensignalering van de KBvG/VNG (per april 2025)
o Ministerieplicht versus sociale ministerieplicht gerechtsdeurwaarders
• Schuldenwijzer: uitbreiding
• Het toezicht- en handhavingssysteem bij Gerechtsdeurwaarders (met kleine Quiz)
• Vragen en interactie

Het Wsnp-landschap en daardoor ook het minnelijke voortraject, is ingrijpend gewijzigd met de wetswijziging van 1 juli 2023 en het ‘arrest’ van de Hoge Raad uit december 2024. Hoe zien we dit terug in de praktijk? En welke andere ontwikkelingen zijn er?
Aan bod komt:

• Beoordeelt de rechter sinds de wetswijzing van 1 juli 2023 Wsnp-verzoeken anders en is het doel van de nieuwe wetgeving ‘verbeterde doorstroom van Msnp naar Wsnp’ bereikt?
• Wat zijn de gevolgen voor schuldhulpverleners?
• Hoe wordt een nul-aanbod door de rechter beoordeeld in het kader van een dwangakkoord?
• Verzoek Wsnp zonder minnelijk traject
• Kantelmoment tussen afwijzen of toelaten Wsnp: waar moet je op letten volgens de rechter?

In een tijd waarin financiële problematiek steeds complexer wordt, staat het schuldenbewind onder druk én in de schijnwerpers. Het aantal schuldenbewinden neemt iets af; toch vormen schuldenbewinden nog steeds een substantieel deel van alle beschermingsbewindtrajecten (volgens het CBS ca. 25%). Gemeenten moeten deze trajecten vaak bekostigen via bijzondere bijstand, terwijl de middelen hiervoor niet evenredig zijn meegegroeid. Er zijn voorstellen om de duur van schuldenbewind te verkorten van vijf naar drie jaar. De invoering van een “doorstroombeloning” moet bewindvoerders stimuleren om sneller door te verwijzen naar gemeentelijke schuldhulp of Wsnp. Ook wordt in nieuwe aanbevelingen sterk gestuurd op het bevorderen van zelfredzaamheid, met een duidelijk eindpunt voor het bewind. Aan bod komt:
• Schuldenbewind versus Toestandbewind (A grond versus B grond), hoe verhoudt zich dit tot elkaar?
• Cijfers (instroom/doorstroom/uitstroom)
• Zelfredzaamheid: wettelijke plicht, wat zien we in de praktijk en in de nieuwe aanbevelingen?
• Welke alternatieve voorzieningen zijn er (gemeentelijk) voor schuldenbewind? En zijn die dan goed genoeg?
• Welke ontwikkelingen spelen er nu al omtrent het schuldenbewind?
• Toekomst van schuldenbewind: hoe willen we verder?
Kees Baan, Beschermingsbewindvoerder en trainer, Baan Beschermingsbewind

De laatste jaren is er veel geïnvesteerd in het schrijven van brieven op een laag taalniveau. Maar begrijpelijke taal alléén is niet voldoende voor mensen die mentaal overbelast zijn als gevolg van aanhoudende geldstress. In deze sessie leer je welke wissel chronische stress trekt op het leesvermogen van mensen en wat mensen in die context nodig hebben in berichten via Signal/WhatsApp, mails en brieven. In deze workshop wordt de theorie kort toegelicht en krijg je concrete handvatten om je schriftelijke communicatie stress-sensitief te maken.
Aan bod komt:

• De impact van chronische stress op het begrijpend lezen
• Het concept van perspectivistische lenigheid op schrift
• Het belang van de zelfdeterminatietheorie (ABC) in schriftelijke communicatie
• Handvatten om je eigen communicatie stress-sensitief te maken